Λάρισα

ΛΑΡΙΣΑ - Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΟΥ ΚΑΜΠΟΥ

Ο νομός Λάρισας είναι ο μεγαλύτερος της Θεσσαλίας, συνορεύει με την Πιερία, την Κοζάνη, τα Γρεβενά, τα Τρίκαλα, την Καρδίτσα, τη Φθιώτιδα και τη Μαγνησία. Μεγάλες αμμουδιές, δάση, η πεδιάδα την οποία διαρρέει ο Πηνειός σε συνδυασμό με τα μνημεία του πολιτισμού και το μοναδικό τοπίο είναι αυτά που τη χαρακτηρίζουν. Ο Πηνειός διασχίζει τον νομό μέσα από τον Όλυμπο, τον Κίσσαβο και την κοιλάδα τον Τεμπών και έπειτα καταλήγει στον Θερμαϊκό σχηματίζοντας το Δέλτα που είναι ένας από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους. Παραδοσιακά χωριά και κωμοπόλεις με παλιά αρχοντικά, πέτρινα γεφύρια, ιστορικά μνημεία και εκκλησίες στολίζουν το νομό.

Η Ακρόπολη της Λάρισας βρίσκεται στο λόφο του Αγίου Αχιλλείου γνωστός σήμερα ως Λόφος του Φρουρίου και είναι το μοναδικό ύψωμα που διαθέτει η πόλη. Το Μπεζεστένι, είναι μνημείο μεγάλης ιστορικής αξίας και προσφέρει έναν μοναδικό χώρο για εκθέσεις και εκδηλώσεις. Είχε κτιστεί στο ψηλότερο σημείο του λόφου, στην αρχαία ακρόπολη της Λάρισας, γνωστό και ως Φρούριο και χρονολογείται περίπου στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα. Η ονομασία "Μπεζεστένι" σημαίνει αγορά υφασμάτων καθώς προέρχεται από την περσική λεξη bez που σημαίνει βαμβακερό και τη λέξη bezzaz που σημαίνει έμπορος υφασμάτων.

Ο τάφος του Ιπποκράτη, του πατέρα της σύγχρονης ιατρικής, που φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Γιώργο Καλακαλά βρίσκεται απέναντι από το πάρκο του Αλκαζάρ όπως και το κενοτάφιο Ιατρικό Μουσείο. Το αρχαίο θέατρο συνδέει την Λάρισα του σήμερα, με το λαμπρό παρελθόν της, καθώς είναι από τα σημαντικότερα που έχουν διασωθεί που σύμφωνα με τους αρχαιολόγους δεν υπολείπεται από αυτό της Επιδαύρου. Ήταν αφιερωμένο στο θεό Διόνυσο και χρησιμοποιήθηκε για έξι αιώνες. Δίδονταν θεατρικές παραστάσεις, τελούνταν αγώνες, συνεδριάσεις, και διεξάγονταν μονομαχικοί αγώνες κατά την ρωμαϊκή περίοδο.

Στο χωριό Γιάννουλη, βρίσκεται το κονάκι του Χαροκόπου, το οποίο είναι από τα εντυπωσιακότερα αρχοντικά και ανήκε στον γαιοκτήμονα και ευεργέτη Παναγή Χαροκόπο. Το κτήριο έχει χαρακτηριστεί από το υπουργείο Πολιτισμού ως διατηρητέο μνημείο. Το αρχαιολογικό μουσείο στεγάζεται σε τζαμί του 19ου αιώνα, το οποίο ήταν δωρεά της βασίλισσας Όλγας στους εναπομείναντες μουσουλμάνους στην πόλη. Είναι το νεότερο από τα τζαμιά της πόλης και το μοναδικό που σώζεται σήμερα. Τα αρχαία αντικείμενα εκτίθενται στη μοναδική αίθουσα του τζαμιού. Το Μουσείο διαθέτει μια μόνιμη έκθεση, η οποία περιέχει εκθέματα παλαιολιθικών, νεολιθικών, αρχαϊκών, κλασικών, ελληνιστικών και ρωμαϊκών συλλογών.

Το πάρκο του Αλκαζάρ που απαριθμεί πάνω από 100 χρόνια, απλώνεται κατά μήκος του Πηνειού και αποτελεί σημαντικό πνεύμονα πρασίνου που φιλοξενούσε το ζωολογικό κήπο και το γνωστό παζάρι του Σεπτεμβρίου. Διαθέτει πεζοδρόμους, ποδηλατοδρόμους, χώρους αναψυχής, λίμνη, παιδικές χαρές και υπαίθριο θέατρο γνωστό ως "Κηποθέατρο". Επίσης φιλοξενεί το Μνημείο της Εθνικής Αντίστασης, του διάσημου γλύπτη Φιλόλαου Τλούπα, το στάδιο ποδοσφαίρου Αλκαζάρ που αποτελεί  ιστορική έδρα της ομάδας της πόλης, καθώς τις διαμορφωμένες όχθες του Πηνειού ποταμού, στις οποίες διοργανώνεται η γιορτή Πηνειού.

Ο Όλυμπος με την κορυφή του «Μύτικα» να φτάνει στα 2.917 μ. είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας, παγκοσμίως γνωστό από τη Μυθολογία καθώς αποτελούσε κατοικία των 12 Θεών της Αρχαίας Ελλάδας. Οι 12 θεοί κατοικούσαν, «στις πτυχές του Ολύμπου» όπου βρίσκονται και τα παλάτια τους, ενώ το Πάνθεον, ήταν το σημείο συνάντησής τους. Ξεχωρίζει για την πλούσια χλωρίδα και πανίδα του και είναι η πρώτη περιοχή για την οποία εφαρμόστηκε καθεστώς προστασίας ως Εθνικός Δρυμός. Το 1981 η UNESCO ανακήρυξε τον Όλυμπο ως «Διατηρητέο Οικοσύστημα της Παγκόσμιας Βιόσφαιρας». Πολλά χωριά βρίσκονται στις πλαγιές του, ενώ η περιοχή αποτελεί μοναδικό προορισμό φυσιολατρών.

Ο Κίσσαβος, γνωστός με την ονομασία Όσσα, είναι απέναντί από τον Όλυμπο ενώ ανάμεσα τους βρίσκεται η κοιλάδα των Τεμπών. Με το βουνό συνδέεται η λατρεία της θεάς Δήμητρας, ο Ασκληπιός, ο Ηρακλής, ο Φιλοκτήτης και ο Μ. Αλέξανδρος κ.α. Έχει χαρακτηριστεί ως «Αισθητικό Δάσος της Όσσας» και προστατεύεται από το πανευρωπαϊκό Natura 2000, ως περιοχή μοναδικού φυσικού κάλλους. Χαρακτηριστική είναι η βραχώδης πλευρά σε αντίθεση με την καταπράσινη πλευρά όπου ζουν λαγοί, αγριογούρουνα ζαρκάδια, φασιανοί και πέρδικες. Σε πολλά από τα χωριά του βουνού όπως η Σπηλιά, η Καρίτσα, το Μεταξοχώρι κ.α. υπάρχουν παραδοσιακοί ξενώνες, ενώ το ορειβατικό καταφύγιο στη θέση «Κάναλος», μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 35 άτομα. Το βουνό διασχίζει το εθνικό μονοπάτι Ο2 από τον Όλυμπο προς το Πήλιο.

Στους πρόποδες του Ολύμπου, είναι η Ελασσόνα γνωστή ως η μεγαλύτερη γαλακτοκομική έδρα στην Ελλάδα. Το Μοναστήρι της Παναγίας Ολυμπιώτισσας του 13ου αιώνα αποτελεί το πιο αναγνωρίσιμο σημείο της πόλης και το σημαντικότερο μνημείο της περιοχής. Σημαντικά αξιοθέατα είναι το παλιό τοξωτό γεφύρι στο λόφο της Ολυμπιώτισσας, τα εκθέματα του μουσείου Φυσικής Ιστορίας, του μουσείου Εθνικής Αντίστασης, καθώς και η διαδρομή στον δασικό δρόμο προς το Δρυμό. Στα 5 χλμ. από την Ελασσόνα βρίσκεται η Τσαρίτσανη το «μικρό Παρίσι» του 18ου αιώνα που σημαίνει «βασιλική». Διατηρούνται επίσης μερικά παλιά αρχοντικά και εκκλησίες όπως ο Αγιος Νικόλαος που είναι ένα αριστούργημα μεταβυζαντινής τέχνης. Στην Τσαριτσάνη αξίζει να επισκεφθεί κανείς επίσης τους πύργους, τα αρχοντικά και τα μοναστήρια.

Στην Επαρχία της Ελασσόνας υπάρχουν πολλά χωριά τα οποία διαθέτουν υποδομές παντός είδους όπως πέντε καταφύγια που μπορούν να φιλοξενήσουν πεζοπόρους και ορειβάτες και δύο σηματοδοτημένα μονοπάτια, το Ευρωπαϊκό Ε4 και το Εθνικό Ο2. Στη θέση Βρυσοπούλες λειτουργούν οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις του Κέντρου Εκπαίδευσης Ορεινού Αγώνα και Χιονοδρόμων το οποίο διαθέτει μία πίστα, με υψόμετρο 2.450 κοντά στην Ελασσόνα. Στα περισσότερα χωριά του Ολύμπου υπάρχουν καταλύματα, παραδοσιακό φαγητό με την μοναδική φιλοξενία των κατοίκων. Ιδανική είναι η θεσσαλική πλευρά του Ολύμπου για περιηγήσεις με ποδήλατο λόγω της μορφολογίας. Το Σαραντάπορο επίσης είναι ένα ιστορικό χωριό που ανήκει στην επαρχία Ελασσόνας σε στρατηγική θέση των ομώνυμων "Στενών του Σαρανταπόρου".

Η Καλλιπεύκη σε υψόμετρο 1.100 μ. προσφέρει όμορφες διαδρομές μέχρι τον Παλιό Παντελεήμονα της Πιερίας καθώς περιτριγυρίζεται από πυκνά πευκοδάση στα οποία οφείλεται το όνομά της. Ως το 1911 το απολάμβανε τη θέα της λίμνης Ασκυρίδoς η οποία αποξηράθηκε και έδωσε για καλλιέργεια τα στρέμματα της ενώ συζητείται η επαναλειτουργία της για λόγους οικολογικής ισορροπίας. Το δάσος της είναι ατέλειωτο με γκρεμούς και χαράδρες, ενώ τα φαράγγια της καλύπτονται από πυκνή βλάστηση. Στα 17 χλμ. από τη Λάρισα, βρίσκεται η ιστορική κωμόπολη του Τυρνάβου, γνωστή για την παραγωγή τσίπουρου και το Καρναβάλι του, με το έθιμο του “Μπουρανίου”. Το τοπίο είναι μοναδικής άγριας ομορφιάς, με ποτάμια, πέτρινα γεφύρια και πύργους. Το τούρκικο χαμάμ επίσης με την γυάλινη θολωτή στέγη που στέκει εκεί από το 1425, είναι ένα από τα ενδιαφέροντα αξιοθέατα της περιοχής.

Τα Φάρσαλα ξεχωρίζουν με τις πηγές του Απήδανου, τον θολωτό τάφο, το μεγαλόπρεπο σπήλαιο του Νυμφαίου, τον λόφο Χτούρι και τις "Κυνός Κεφαλαί", δύο απόκρημνους βράχους. Η περιοχή φημίζεται για το χαλβά φαρσάλων, το τσίπουρο, τον τραχανά, τα κεντήματα τα μήλα και τα αχλάδια. Τα Τέμπη είναι η περιοχή που ο Πηνειός διασχίζει τα βουνά του Ολύμπου και του Κισσάβου. Στην κοιλάδα είναι ο τόπος που κατά τη μυθολογία, ο θεός Πάνας κυνηγούσε τις δρυάδες και τις νύμφες. Η περιοχή είναι κατάφυτη με άφθονες πηγές που καταλήγουν στο ποτάμι που αποτελεί καταφύγιο σπάνιων πουλιών, ενώ τα δάση συνθέτουν ένα μοναδικό τοπίο. Η Ραψάνη, είναι μια όμορφη κωμόπολη με τους χαρακτηριστικούς νερόμυλους από το 12ο ως τον 13ο αιώνα που αποδεικνύουν ότι υπήρξε μια ακμάζουσα βυζαντινή πόλη.

Ο Πυργετός αμφιθεατρικά χτισμένος στους πρόποδες του Ολύμπου συνδυάζει αρμονικά τη γραφικότητα και το φυσικό πλούτο με τις σύγχρονες υποδομές. Ιδιαίτερα γραφικά είναι τα εξωκλήσια του μέσα στις δασώδης εκτάσεις, ενώ ξεχωριστή ομορφιά έχει το «Πετρογέφυρο». Τα Αμπελάκια είναι ένα ιστορικό χωριό στους πρόποδες του Κισσάβου στην είσοδο της κοιλάδας των Τεμπών. Η ονομασία του προήλθε από τα πολλά μικρής έκτασης αμπέλια που υπήρχαν στην περιοχή. Το χωριό έχει κηρυχθεί διατηρητέο για την αρχιτεκτονική του κληρονομιά. Η Σκήτη χτισμένη στις πλαγιές του Μαυροβουνίου σε υψόμετρο 350 μ., είναι χωριό στο οποίο κατά το παρελθόν ασκήτευαν μοναχοί. Το δάσος του Μαυροβουνίου όπου κυριαρχούν πολλών ειδών δέντρα και ζώα, έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο NATURA 2000.

Οι παραλίες του νομού αποτελούν την 2η μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ελλάδα μήκους 14 χλμ.. Τα λιμάνια του Στομίου και του Αγιόκαμπου αποτελούν αγκυροβόλι για βάρκες και για ιστιοπλοϊκά. Η περιφερειακή οδός από τον Αγιόκαμπο έως το Στόμιο συνδέει τα παράλια και προσφέρει μία όμορφη διαδρομή. Οι βόρειες παραλίες, Μεσάγγαλα, Καστρί λουτρό, Στόμιο είναι αμμώδεις, ενώ νοτιά με βότσαλο ενώ η βλάστηση φθάνει έως τη θάλασσα. Ο Αγιόκαμπος είναι ένας παραθαλάσσιος οικισμός στον οποίο έχουν βρεθεί νομίσματα της αρχαίας Ιστιαίας. Η Σωτηρίτσα είναι οργανωμένη παραλία με ταβέρνες, καφετέριες, και ενοικιαζόμενα δωμάτια.

Η παραλία Βελίκας είναι ένας παραθαλάσσιος οικισμός με χαρακτηριστικό το Κάστρο της Βελίκας, κοντά στην ακτή που βραβεύεται με ''γαλάζιες σημαίες''. Σ' ένα καταπράσινο περιβάλλον, βρίσκεται το παραθεριστικό θέρετρο του Κόκκινου Νερού με το Αιγαίο και τον Κίσσαβο να αποτελεί ένα ξεχωριστό συνδυασμό βουνού με θάλασσα. Το όνομα το έλαβε από την πηγή που αναβλύζει στην περιοχή που οφείλει το χρώμα της στα μεταλλικά άλατα και θεωρείται ιαματικό. Απαράμιλλη είναι επίσης η φυσική ομορφιά της περιοχής και το φαράγγι της Καλυψούς με τους καταρράχτες και το δάσος με τις πανύψηλες οξιές. Ο καταρράκτης είναι ο μεγαλύτερος (70μ.) του Κισσάβου που μπορεί να επισκεφτεί κανείς μόνο με έμπειρους συνοδούς μέσα από το κατάφυτο μονοπάτι για μία βουτιά στα κρυστάλλινα νερά της λίμνης του.

Η Λάρισα όπως και όλη η περιοχή της Θεσσαλίας φημίζεται για τις πίτες με φύλλο με περισσότερα από 30 είδη πίτας: τυρόπιτα, γαλατόπιτα, κρεμμυδόπιτα, γιαουρτόπιτα, μελιτζανόπιτα, πλατσάρα κ.ά. Το τσίπουρο και το ούζο επίσης που παράγονται στην περιοχή θεωρούνται από τα καλύτερης ποιότητας στην Ελλάδα με αυτά του Τυρνάβου να ξεχωρίζουν. Η Λάρισα φημίζεται επίσης για τα υψηλής ποιότητας τοπικά τυροκομικά της προϊόντα όπως φέτα κ.α. λόγω της έντονης κτηνοτροφικής δραστηριότητας της. Το διασημότερο τοπικό προϊόν της πόλης των Φαρσάλων είναι ο χαλβάς ένα δημοφιλές γλύκισμα. Την Καθαρά Δευτέρα μπορεί να δοκιμάσει κανείς το μπουρανί, μια αλάδωτη χορτόσουπα που προσφέρεται στους συμμετέχοντες του εθίμ

ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ

Created by