Κοζάνη

ΚΟΖΑΝΗ - Η ΓΗ ΤΟΥ ΚΡΟΚΟΥ

Ο νομός Κοζάνης καταλαμβάνει το νότιο τμήμα της Μακεδονίας και συνορεύει με τους νομούς Καστοριάς, Φλώρινας, Πέλλας, Ημαθίας, Πιερίας, Λάρισας και Γρεβενών. Οι κυριότερες περιοχές του νομού είναι η Κοζάνη, το Βελβεντό, η Νεάπολη, η Πτολεμαΐδα, η Σέρβια και η Σιάτιστα. Η Κοζάνη είναι η πρωτεύουσα του νομού και αποτελεί το οικονομικό και διοικητικό κέντρο της Δυτικής Μακεδονίας. Καταπράσινα βουνά και υψίπεδα, φαράγγια και καταρράκτες, μικρές κοιλάδες και εύφορες πεδιάδες και πανέμορφα χωριά είναι μερικά από τα μοναδικά χαρακτηριστικά της όπως επίσης και ο ποταμός Αλιάκμονας. Η Κοζάνη είναι χτισμένη στους πρόποδες του πανέμορφου Βερμίου σε υψόμετρο 720μ διαθέτει ενδιαφέρουσα αγορά, μουσεία, παλαιές εκκλησίες και χώρους αναψυχής.

Το Ιστορικό-Λαογραφικό Μουσείο καθώς και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στεγάζονται σ’ ένα κτήριο με παραδοσιακή μακεδονίτικη αρχιτεκτονική. Παρουσιάζουν την εμπορική ζωή της πόλης, καθώς και το παλιό σπίτι µε αντικείμενα από την καθημερινότητα. Στο Παναγιωτίδειο Αρχοντικό, στεγάζεται η Αρχαιολογική Συλλογή µε εκθέματα από τους προϊστορικούς μέχρι τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους. Η Κοβεντάρειος δημοτική βιβλιοθήκη με χειρόγραφα και κειμήλια μέχρι και τον 11ο αιώνα, παλαίτυπα, φωτογραφική, αρχαιολογική συλλογή, πίνακες ζωγραφικής, τη βιβλιοθήκη Ψαριανού και συλλογή χαρτών. Το αρχοντικό Λασσάνη είναι ένα διατηρητέο κτήριο του 1750, όπου έζησε ο λόγιος, πολιτικός, στενός συνεργάτης του Αλ. Υψηλάντη και αγωνιστής του 1821 Γεώργιος Λασσάνης.

Η κωμόπολη του Βελβεντού, στους πρόποδες των Πιερίων, είναι χτισμένη στην κοιλάδα του Αλιάκμονα ενώ στην περιοχή βρίσκεται η τεχνητή λίμνη Πολυφύτου η μεγαλύτερη της Ελλάδας. Στα νερά της λίμνης έχουν καταγραφεί 17 είδη ψαριών ενώ στο Δέλτα του ποταμού βρίσκονται πολλά άλλα είδη και αποτελεί σημαντικό βιότοπο για αρπακτικά πουλιά. Προσφέρεται, επίσης για δραστηριότητες όπως ψάρεμα, ιχθυοκαλλιέργεια, κωπηλασία, αναψυχή κ.α. Στις όχθες της λίμνης βρίσκεται ο Ιερός Ναός του Οσίου Βαραδάτου κοντά στο χωριό Ροδίτη και το μνημείο θανόντων κατά τη Μικρασιατική καταστροφή. Διατηρεί έντονο το παραδοσιακό στοιχείο στα σοκάκια, τις πλατείες, τα πετρόχτιστα σπίτια και αρχοντικά, δείγματα μακεδονικής αρχιτεκτονικής. Ο ναός του Αγίου Νικολάου συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα μνημεία της περιόδου, στον οποίο σώζεται το παλαιότερο γνωστό χρονολογημένο τέμπλο της Ελλάδας.

Η Σιάτιστα, είναι μία γραφική κωμόπολη χτισμένη στην πλαγιά του βουνού Βέλιαη οποία έχει ένα σπουδαίο παρελθόν, καθώς υπήρξε μεγάλο εμπορικό κέντρο από τον 17ο έως τις αρχές του 19ου αιώνα. Εξήγαγε επίσης τα προϊόντα της σε χώρες των Βαλκανίων και της Ευρώπης και εισήγαγε μεταξωτά, πορσελάνες, κρύσταλλα, πολύτιμους λίθους κ.ά. Η Σιάτιστα ανέδειξε πολλούς και μεγάλους ευεργέτες, οι οποίοι έκτισαν σχολεία, εκκλησίες, διοικητήριο, ξενοδοχείο, κέντρο υγείας, πνευματικό κέντρο κ.λ.π. αφήνοντας κληρονομιά. Τα Αρχοντικά της και οι μεταβυζαντινές εκκλησίες της είναι από κάθε άποψη ξεχωριστά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η συλλογή τυπωμένων βιβλίων και χειρόγραφων της μητρόπολης. Η «Μανούσεια» Βιβλιοθήκη φιλοξενεί σπάνιες εκδόσεις και χειρόγραφα από το 16ο αιώνα.

Η Νεράιδα είναι ένα τουριστικό χωριό στην κορυφή του λόφου πάνω από την Γέφυρα Σερβίων στο κέντρο της λίμνης Πολυφύτου που αποτελεί πόλο έλξης πολλών επισκεπτών όλες τις εποχές του χρόνου. Στην είσοδο του χωριού υπάρχει ένα μικρό πάρκο με παγκάκια, το λιμάνι της, οι εγκαταστάσεις του Ναυτικού Ομίλου και όλα τα παραλίμνια χωριά. Ο Περιπατητικός Πεζόδρομος γύρω από την Νεράιδα, ξεκινά από την είσοδο του χωριού και καταλήγει στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Το χωριό Αιανή εντυπωσιάζει για τον αρχαιολογικό του χώρο ενώ πάνω από τον ποταμό βρίσκεται η μονή της Ζαβόρδας. Το χωριό είναι γνωστό στους ορειβάτες και τους σπηλαιολόγους για τα σπήλαιο Σκοτεινό. Χτισμένη στο κέντρο της πλούσιας πεδιάδας της Εορδαίας βρίσκεται η βιομηχανική πόλη της Πτολεμαϊδας στην οποία υπάρχουν τάφοι με αγγεία ελληνιστικής εποχής και μαρμάρινα.

Το μνημείο του Πασά του Μιζόρι βρίσκεται στην κωμόπολη της Νεάπολης ενώ στον οικισμό του Περδίκκα είναι το Μικρό Μουσείο όπου εκτίθενται οστά προϊστορικού ελέφαντα και μαμούθ. Ανάμεσα στο Γράμμο, το Σμόλικα και τη Βασιλίτσα βρίσκεται το Βόϊο ένα από τα πιο δασωμένα και πυκνοκατοικημένα βουνά της Ελλάδας. Αποτελεί βιότοπο για κάθε είδος άγριας πανίδας αλλά και ψάρια. Τα Όντρια όρη εντυπωσιάζουν με τα μοναδικά φυσικά τοπία και τη μοναδική χλωρίδα και πανίδα. Η περιοχή του Πενταλόφου νότια του Βοΐου, μεταξύ των Νομών Καστοριάς και Γρεβενών, αποτελεί το ωραιότερο κομμάτι του νομού. Το Τσοτύλι είναι ένα γραφικότατο κομμάτι του νομού ανάμεσα στις οροσειρές Σινιάτσικο, Μπούρινο, Βόϊο και Σμόλικα με αμέτρητες πλαγιές και χαράδρες που συνθέτουν ένα πανέμορφο τοπίο. Το γραφικό τοξωτό γεφύρι, είναι δείγμα της λαϊκής αρχιτεκτονικής των χρόνων της τουρκοκρατίας.

Η Κοζάνη προσφέρει στον επισκέπτη τυροκομικά προϊόντα, αλλαντικά, κρασί, τσίπουρο από σαφράν και γλυκάνισο, φρούτα και μαρμελάδες, μανιτάρια, κάστανα και όλες τις παραδοσιακές συνταγές με υλικά από τον τόπο της. Πρέπει επίσης να δοκιμάσει κανείς τα γιαπράκια, τα τσουκαλάκια, που είναι ένα είδος τοπικού στιφάδο και το μπουμπάρι. Τα Κοζανίτικα τυριά επίσης όπως η φέτα, το τουλουμοτύρι, ο μπάτζιος και το μανούρι ξεχωρίζουν. Το διασημότερο προϊόν όλων είναι φυσικά ο κρόκος Κοζάνης που χρησιμοποιείται στη μαγειρική, την ιατρική, την ποτοποιία και την κοσμετολογία. Η Κοζάνη είναι ένα από τα ελάχιστα μέρη του κόσμου που είναι δυνατή η καλλιέργειά του και εξάγεται σε όλο τον κόσμο. Είναι φημισμένη επίσης για τις αποκριάτικες εκδηλώσεις με τα αναλλοίωτα τα έθιμα. Οι «φανοί», οι μασκαράδες που περιφέρονται σε όλη την πόλη, οι λαϊκοί οργανοπαίκτες και οι μπάντες στους δρόμους, το κρασί, τα «κιχιά» και τα κεράσματα, είναι χαρακτηριστικά.

ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ

Created by