
ΙΟΣ - ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ
Η Ίος ή και Νίος είναι ένα μικρό νησί στις Κυκλάδες το οποίο βρίσκεται λίγο πιο βόρεια από την Σαντορίνη. Είναι το νησί στο οποίο κατά τον Ηρόδοτο άφησε την τελευταία του πνοή ο Όμηρος, ο μεγάλος Έλληνας επικός ποιητής. Ξεχωρίζει για τις παραλίες, τα κρυστάλλινα νερά και τους γραφικούς κολπίσκους καθώς διαθέτει 86 χλμ. ακτογραμμής, εκ των οποίων τα 32 χλμ. είναι αμμουδιές. Το λιμάνι της Ίου θεωρείται, ένα από τα ασφαλέστερα στις Κυκλάδες με το εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης χτισμένο στην είσοδο και τον πετρόχτιστο φάρο να υποδέχονται τους επισκέπτες που φθάνουν. Η Χώρα της Ίου είναι ένας παραδοσιακός κυκλαδίτικος οικισμός στην πλαγιά ενός λόφου, με θέα στον κόλπο του Γυαλού, τα λευκά σπίτια με τις μπουκαμβίλιες, τα στενά σοκάκια και τα ερείπια του μεσαιωνικού κάστρου το οποίο προσδίδει μοναδική γραφικότητα στο νησί. Ένα από τα χαρακτηριστικά τοπία του νησιού είναι η παναγία η Γκρεμνιώτισσα με τον φοίνικα την καταπληκτική θέα στον Όρμο, στην Σίκινο και το Αιγαίο. Σύμφωνα με το θρύλο, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας κάποιοι Κρητικοί φυγάδευσαν την εικόνα της Παναγίας πάνω σε μία σχεδία για να τη σώσουν και η σχεδία αυτή έφτασε στην Ίο.
Το νησί διαθέτει ένα μεγάλο Αρχαιολογικό Μουσείο το οποίο στεγάζεται στο Αμoιραδάκειo Μέγαρο. Στα εκθέματα του μπορεί να δει κανείς στοιχεία για το φυσικό περιβάλλον και την αρχαιολογική ιστορία του νησιού, κυρίως από τη Μέση και Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Στο νησί βρίσκεται επίσης ο τάφος του Ομήρου του μεγαλύτερου επικού ποιητή όλων των εποχών που άφησε την τελευταία του πνοή στην περιοχή Πλακωτός, όπου υπάρχει ο τάφος του. Ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του νησιού είναι και το ανοικτό θέατρο «ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ» ένα αριστούργημα αρχιτεκτονικής από πέτρα και μάρμαρο το οποίο είναι χτισμένο στο ψηλά στο λόφο σε σημείο που αποτελούσε αγαπημένο μέρος του μεγάλου ποιητή με θέα στο Κόλπο του Μυλοπότα και το Αιγαίο. Το θέατρο βρίσκεται λίγο πιο πάνω από τους παραδοσιακούς ανεμόμυλους της Χώρας οι οποίοι αποτελούσαν στοιχείο της παραγωγικής δύναμης του νησιού. Το Παλαιόκαστρο, στη βόρεια πλευρά της Ίου, είναι χτισμένο 300 μέτρα πάνω από την θάλασσα και αποτελεί τον περίβολο ενός βυζαντινού φρουρίου που χρονολογείται στις αρχές του 16ου αιώνα.
Η Αρχαία Πόλη της Ίου βρισκόταν στο ύψωμα του Κάστρου που δεσπόζει στην περιοχή του λιμανιού. Πλέον είναι ορατά τμήματα του τείχους, ενός κτιρίου, του δρόμου προς το λιμάνι και του ναού του Απόλλωνα, στη θέση που βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης. Οι εκκλησίες στην Ίο αποτελούν σημαντικά αξιοθέατα καθώς είναι το χαρακτηριστικό της Χώρας της ενώ η παράδοση αναφέρει πως οι εκκλησίες είναι 365 μια για κάθε μέρα του χρόνου ενώ πολλοί είναι οι λαϊκοί θρύλοι που συνδέονται με την ίδρυση της κάθε εκκλησίας του νησιού. Οι περισσότερες από αυτές είναι επισκέψιμες και λειτουργικές ενώ πολλές διοργανώνουν πανηγύρια κάθε χρόνο για τον εορτασμό του Αγίου στον οποίο είναι αφιερωμένες. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν η Ιερά Μονή του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου στο όρος Πύργος σε υψόμετρο 713 μέτρων, η οποία αποτελεί Μετόχι της Ιεράς Μονής Χοζοβιωτίσσης Αμοργού αλλά και η Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννη Καλάμου, ένα ιδιωτικό βυζαντινό μοναστήρι στην ανατολική πλευρά του νησιού στην περιοχή Κάλαμος. Ανάμεσα στην Αγία Αικατερίνη και στο εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων που κοσμούν το νησί βρισκόταν η αγορά της αρχαίας πόλης.






















Το νησί είναι γεμάτο παραλίες, μερικές από τις οποίες θα αναφέρουμε, ενώ για τους λάτρεις της φύσης από την περιοχή Κατσιβέλι της Χώρας μπορεί κανείς να κατηφορίσει στην παραλία και από το λιμάνι, από το εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης, υπάρχει μια όμορφη περιπατητική διαδρομή μέχρι την παραλία Βαλμάς. Ο παραθαλάσσιος οικισμός Μυλοπότας απέχει μόλις 3 χλμ. από τη Χώρα μια από τις διασημότερες και κοσμικότερες παραλίες του νησιού που έχει βραβευτεί με Γαλάζια Σημαία. Στην παραλία λειτουργεί σχολή windsurfing και καταδύσεων. Η παραλία στην Αγία Θεοδότη είναι μία απέραντη αμμουδιά με κρυστάλλινα πεντακάθαρα νερά, ξαπλώστρες και λεπτή άμμο. Η παραλία του Γιαλού, που φαίνεται από το λιμάνι είναι προσβάσιμη ακόμη και με τα πόδια είναι πεντακάθαρη, με κρυστάλλινα νερά παρόλο που βρίσκεται κοντά στο λιμάνι ιδανική και για οικογένειες. Το Μαγγανάρι είναι μια από τις πιο όμορφες περιοχές της Ίου, στο νοτιότερο άκρο του νησιού με επτά συνεχόμενες παραλίες με χρυσαφένια άμμο στην οποία γυρίστηκαν σκηνές της ταινίας "Απέραντο Γαλάζιο. Δίπλα στο λιμάνι, η Κουμπάρα μετά από την ανηφοριά του Γυαλού είναι μια ακόμη πολυσύχναστη παραλία.
Η νιώτικη κουζίνα έχει πολλές ξεχωριστές γεύσεις όπως τα τσιμέτια (άνθη κολοκυθιάς γεμιστά με ρύζι ), το ντόπιο κρέας με μερμιτζέλι (ένα ντόπιο χειροποίητο κριθαράκι) και το κρέας γίδας με ρεβύθια ή λιαστές μαρίδες. Ιδιαίτερα γνωστά είναι και τα τοπικά κρέατα της Ίου που φημίζονται για την νοστιμιά τους. Τα νιώτικα τυριά είναι το πιο διάσημο τοπικό προϊόν που παρασκευάζεται με τον παραδοσιακό τρόπο κυρίως από αιγοπρόβειο γάλα. Τα πιο γνωστά είναι το σκοτύρι ( πικάντικη γεύση και άρωμα από θρούμπι), το ξινό (ένα κρεμώδες άσπρο τυρί), το κεφαλοτύρι, η γραβιέρα και η μυζήθρα. Η Ίος έχει ανεπτυγμένη μελισσοκομία για το λόγο αυτό παράγει θυμαρίσιο μέλι, το οποίο αξίζει να δοκιμάσει κανείς καθώς και ποικιλία παραδοσιακών γλυκών. Γλυκά που ξεχωρίζουν είναι το παστέλι το οποίο φτιάχνεται από το ντόπιο θυμαρίσιο μέλι, το οποίο χαρακτηρίζεται από το ιδιαίτερο άρωμά του και τα καλασούνια. Στο νησί μπορεί να βρεί κανείς κάπαρη αλλά και σύκα παστωτά ξερά σύκα δεμένα με σουσάμι. Όπως και οι υπόλοιπες Κυκλάδες, η Ίος διαθέτει μεγάλη ποικιλία σε βότανα ανάλογα με την εποχή όπως ρίγανη, θυμάρι, φασκόμηλο, φλισκούνι κ.ά.